Prawo dla firm

NOWA RZECZYWISTOŚĆ PODATKOWA SPÓŁEK KOMANDYTOWYCH

W związku z nowelizacją ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i osób prawnych, spółki komandytowe zostały objęte podatkiem dochodowym od osób prawnych (dalej „CIT)”. Dla ponad 40 tysięcy takich spółek oznacza to fundamentalną zmianę w sposobie rozliczeń oraz wysokości obciążeń podatkowych.

DLACZEGO?

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, iż Ustawodawca, wprowadzając nowe obciążenia, wskazuje na konieczność uszczelnienia systemu podatkowego oraz realizację, zawartej w art. 84 Konstytucji RP zasady sprawiedliwości podatkowej i powszechności opodatkowania w zakresie związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej. Według uzasadnienia do „Ustawy nowelizującej” –  zasady te „doznają uszczerbku we wszystkich sytuacjach, kiedy dochód wynikający ze zdarzeń o ekonomicznie tożsamym skutku zostaje opodatkowany na różnym poziomie lub na różnych zasadach, a nie jest to uzasadnione czynnikami obiektywnymi.”

SPÓŁKI „Z O.O.” KOMANDYTOWE JAKO WEHIKUŁY OPTYMALIZACYJNE

Powyższe stwierdzenie, kierowane jest głównie w stosunku do spółek komandytowych, w których rolę komplementariuszy pełnią spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, których to „hybrydowych” podmiotów funkcjonuje na rynku zdecydowana większość. Ustawodawca przedmiotową „niesprawiedliwość” wywodzi z faktu, iż tego typu spółki zapewniają wspólnikom ograniczenie odpowiedzialności za zobowiązania spółki przy zastosowaniu jednokrotnego opodatkowania, co stanowi „rozpoznany wehikuł optymalizacyjny.

Przejawem wprowadzenia owej „sprawiedliwości” Ustawodawca przewidział zwolnienie podatkowe dla komplementariuszy, pozwalające zachować dotychczasowe obciążenia podatkowe, ograniczając tym samym zwolnienie podatkowe dla komandytariuszy jedynie do wysokości 50% uzyskanych przez komandytariusza przychodów z tego tytułu, nie więcej jednak niż 60 000 zł takiego przychodu rocznie. Co więcej – zwolnienie dla komandytariuszy wystąpi tylko w sytuacji, gdy istniejące między komplementariuszami spółki komandytowej powiązania lub sposób kierowania spółką nie wskazywałyby na „optymalizacyjny cel” założenia takiej spółki przez jej wspólników.

MOŻLIWOŚC WYBORU

Mając na uwadze powyższe, można dojść do przekonania, iż Ustawodawca w wyraźny sposób zaakcentował konieczność dokonania wyboru: albo ograniczenie odpowiedzialności wspólników albo jednokrotne opodatkowanie – okoliczność ta ma fundamentalne znaczenie, przy ocenie działań restrukturyzacyjnych, podejmowanych na szeroką skalę przed wspólników spółek komandytowych. Codziennie wielu z nich dokonuje przekształceń, zmian statusów wspólników oraz innych zmian w strukturze – dotychczas panowało przekonanie, iż zmiany takie wiążą się z dużym ryzykiem, związanym z możliwością narażenia się na klauzulę „unikania opodatkowania”, dla której zastosowania jednym z koniecznych przesłanek jest działanie „sprzeczne z celem ustawy” – wydaje się, że Ustawodawca dosyć jasno określił ten cel, kierując się zasadą „mieć ciastko albo zjeść ciastko” – jednakże, każdą sytuację należy oceniać indywidualnie, gdyż zastosowanie przedmiotowej klauzuli może wiązać się z poważnymi sankcjami finansowymi.

BRAK MOŻLIWOŚCI ODLICZENIA SKŁADEK ZUS

Zmiana, polegająca na objęciu CIT-em spółek komandytowych oznacza, że zmieniło się źródło przychodów u jej wspólników. Dotychczas przychody te były traktowane jako przychody z działalności gospodarczej, na chwilę obecną są to przychody kapitałowe – analogicznie to dywidend uzyskiwanych ze spółek kapitałowych.

Powyższe zmiany wymuszają zmiany rozliczania podatku, ponieważ od tej pory rozliczenia będzie dokonywać spółka a nie jej wspólnicy. Spółka będzie zobowiązana do obliczenia, potrącenia i odprowadzenia zryczałtowanego podatku w wysokości 19% we własnym zakresie. Na skutek tych zmian ani dochód ze spółki, ani odprowadzony od niego podatek dochodowy nie będą już uwzględniane w zeznaniu rocznym co oznacza brak możliwości odliczenia składek na ubezpieczenia społeczne oraz na ubezpieczenie zdrowotne, w efekcie czego do odliczenia nie będzie uprawniona ani spółka ani jej wspólnicy.

ZALICZKI NA POCZET UDZIAŁU W ZYSKU – Z PODATKIEM CZY BEZ?

Dotychczas zaliczki na poczet udziału w zysku spółki komandytowej nie podlegały opodatkowaniu, gdyż takie spółki nie były podatnikami podatku dochodowego. Na chwilę obecną organy skarbowe stoją na stanowisku, że wypłata zaliczki stanowi dla wspólników przychód z kapitałów pieniężnych, co wiąże się dla niego z powstaniem dochodu, który podlega opodatkowaniu według zryczałtowanej  stawki 19% już w momencie wypłaty zaliczki. Co zatem z możliwością całościowego lub częściowego zwolnienia „drugiego podatku”? Według organów skarbowych w przypadku zaliczek wypłacanych na poczet zysku wspólnika, należy podatek po stronie spółki nie jest jeszcze znany, co wyłącza możliwość stosowania tego przepisu. W związku z tym zaliczki wypłacane komplementariuszowi powinny zostać opodatkowane zryczałtowanym podatkiem 19% w momencie ich wypłaty. Natomiast wspólnik na koniec roku może wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty oraz o zwrot tej nadpłaty na jego rachunek.

WYPŁATA Z ZYSKÓW Z LAT UBIEGŁYCH

W związku z wątpliwościami, dotyczącymi kwestii opodatkowania „starych” zysków, wypracowanych przez spółki komandytowe przed wejściem w życie znowelizowanych przepisów, należy przywołać stanowisko Dyrektora krajowej Informacji Skarbowej, wyrażone w interpretacji indywidualnej z dnia 16.02.2021 r. (sygn. 0114-KDIP2-1.4010.444.2020.1.JC). W przedmiotowej interpretacji Dyrektor KIS wskazał, iż przepisy przejściowe do nowelizacji ustawy o CIT stanowią, że do dochodów osiągniętych przed wejściem w życie nowych regulacji, stosuje się zasady dotychczasowe. Zatem jeżeli dochody osiągane przez spółki komandytowe były opodatkowane przez wspólnika proporcjonalnie do jego udziału w zyskach, to nie mogą być one ponownie opodatkowane.

 W związku z powyższym, należy uznać, iż dochody osiągnięte i opodatkowane zgodnie z przepisami obowiązującymi przed uzyskaniem przez spółki komandytowe statusu podatników CIT mogą być z nich wypłacone bez konieczności ich ponownego opodatkowania, niezależnie od terminów ich wypłaty, nawet jeżeli dojdzie do niej już po objęciu spółek komandytowych podatkiem dochodowym od osób prawnych. Dyrektor KIS wskazał również, że na neutralność podatkową takiego działania nie będzie mieć również wpływu także ewentualna zamiana ról poszczególnych wspólników spółek komandytowych (zmiana statusu komandytariusza na komplementariusza).

CO DALEJ?

Zakres zmian, który dotknął spółki komandytowe jest bardzo szeroki. W jednej chwili, z jednej z ciekawszych form wykonywania działalności gospodarczej w Polsce, spółki komandytowe stały się „niemile widzianymi gośćmi”. Dla wielu przedsiębiorców, wykonujących działalność gospodarczą w tej formie nowa rzeczywistość jest trudna do zaakceptowania, zwłaszcza w obliczu większej ilości wad takiej spółki względem zalet. Czy opłacalne jest dalsze wykonywanie działalności w tej formie? Jakie ruchy należy wykonać w celu zminimalizowania negatywnych skutków nowego otoczenia prawnego? Czego się wystrzegać aby nie pogorszyć swojej sytuacji? Na te wszystkie pytania brak jest jednoznacznej odpowiedzi, rozwiązania nie ułatwiają również przepisy, które w wielu obszarach pozostawiają wątpliwości interpretacyjne, które co prawa często są wyjaśnianie przez odpowiednie ministerstwa, jednakże nie stanowią one źródeł prawa obowiązującego w Polsce. Jedno jest pewne – każde działanie powinno być poprzedzone indywidualną analizą i winno być oparte na solidnym uzasadnieniu.

Zapraszamy do kontaktu w celu dobrania odpowiednich rozwiązań, które pozwolą zminimalizować negatywne skutki nowej rzeczywistości podatkowej.