Aktualności

Podstawa prawna:
1.    ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (dalej jako: ksh),
2.    Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako: ustawa o CIT),
3.    Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych  (dalej jako: ustawa o PIT).

Ryczałt od dochodów spółek, czyli potocznie estoński CIT lub eCIT, staje się coraz popularniejszą formą opodatkowania. Co oczywiste, zmiana sposobu opodatkowania nie jest nieodwracalna. Warto zatem przedstawić, w jakich przypadkach podatnicy tracą możliwość korzystania z eCIT i z jakim skutkami się to wiąże.

1.    Rezygnacja z estońskiego CITu

W pierwszej kolejności warto wskazać, że zgodnie z art. 28l ust. 1 pkt 1) ustawy o CIT, możliwe jest złożenie informacji o rezygnacji z opodatkowania ryczałtem. W takim przypadku zmiana formy opodatkowania następuje z końcem roku podatkowego  4-letniego okresu korzystania z eCIT. Mimo tego, że przepis zdaje się mieć dość jednoznaczne brzmienie, w ramach Objaśnień Ministra Finansów  dotyczących eCIT¹  wskazano, że rezygnacja może nastąpić w dowolnym momencie, jednak nie jest dopuszczalna rezygnacja w trakcie roku obrotowego (podatkowego)² . Tym samym należy przyjąć, że rezygnację można złożyć ze skutkiem na koniec dowolnego roku podatkowego, niekonieczne roku kończącego 4-letni okres korzystania z eCIT.

2.    Inne przykłady utraty prawa do opodatkowania eCIT z końcem roku podatkowego    

O ile w przypadku rezygnacji do zmiany formy opodatkowania dochodzi z inicjatywy samego podatnika (spółki), to ustawa o CIT reguluje także przypadki, w których dochodzi do utraty prawa korzystania z eCIT z powodu niedopełnienia warunków uprawniających do wyboru tej formy opodatkowania.

Utrata uprawnień ze skutkiem na koniec roku podatkowego następuje w przypadku, gdy podatnik:
•    odnotowuje mniej niż 50% przychodów z aktywnej działalności gospodarczej. Przykładem takich biernych przychodów mogą być odsetki od pożyczek czy poręczenia, a także transakcje z podmiotami powiązanymi, jeżeli w związku z nimi nie jest     wytwarzana wartość dodana lub jest ona znikoma,
•    zatrudnia mniej niż 3 osoby w przeliczeniu na pełne etaty lub nie ponosi odpowiednich kosztów wynagrodzenia na rzecz zleceniobiorców.

W  powyższych przypadkach utrata prawa do korzystania z eCIT następuje z końcem roku podatkowego, w którym spółka przestała spełniać warunki.

3.    Utrata prawa do opodatkowania eCIT ze skutkiem wstecznym

Ustawa o CIT wyróżnia także kilka przesłanek, po spełnieniu których podatnik traci prawo do korzystania z eCIT ze skutkiem wstecznym, tj. z końcem roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym zostały one spełnione. Tym samym cały rok, w którym dochodzi do spełnienia danej przesłanki, podlega rozliczeniu według klasycznego CITu³ .  

Urata prawa do korzystania z eCIT ze skutkiem wstecznym następuje w przypadku:
a.    przystąpienia do spółki nowego wspólnika, który nie jest osobą fizyczną, np. innej spółki,
b.    posiadanie przez spółkę udziałów w kapitale innej spółki kapitałowej, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, ogółu praw i obowiązków w innej spółce osobowej (np. spółce jawnej),
c.    brak sporządzenia sprawozdania finansowego zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości,
d.    sporządzenia ksiąg podatkowych, które nie pozwalają na określenie wyniku finansowego netto,
e.    dokonania przejęcia innego podmiotu w drodze:

•    łączenia,
•    podziału podmiotów,
•    otrzymania wkładu niepieniężnego (aportu) w postaci przedsiębiorstwa lub zorganizowanej jego części,

chyba że podmiot przejmowany korzysta z eCIT lub zamknął księgi rachunkowe i sporządził sprawozdanie zgodnie z wymaganiami stawianymi przez przepisy o eCIT.
f.    gdy spółka korzystająca z eCIT ulega przejęciu przez inny podmiot w drodze łączenia, podziału lub aportu.

4.    Skutki utraty prawa do opodatkowania eCIT

W dużym uproszczeniu warto jednak przedstawić najważniejsze obowiązki fiskalno-rachunkowe związane z utratą prawa do korzystania z eCIT:
•    obowiązek zapłaty podatku z tytułu korekty wstępnej (art. 7aa ust. 1 ustawy o CIT),
•    utrata prawa do odliczenia straty odnotowanej przed wyborem eCIT,
•    obowiązek odpowiedniego prezentowania zysków wypracowanych w okresie korzystania z estońskiego CITu,
•    konieczność rozliczenia dochodu z zysku netto, czyli zysków, które nie zostały podzielone między wspólników lub nie zostały przeznaczone na pokrycie straty. Obowiązek zapłaty podatku powstaje w momencie rozdysponowania tego zysku, w tym wypłatę na rzecz wspólników.

Ponadto w przypadku utraty prawa do korzystania z eCIT (także w przypadku dobrowolnej rezygnacji), spółka będzie mogła ponownie wybrać tę formę opodatkowania po upływie 36 miesięcy następujących po roku kalendarzowym, w którym doszło do utraty prawa do opodatkowania ryczałtem.

Autor:
Bartosz Szrama- radca prawny w Kancelarii Radców Prawnych Primo Lege

 

---

 ¹ tj. Przewodnik do Ryczałtu od dochodów spółek, dostępny pod: https://www.gov.pl/attachment/a6b41291-ef42-4404-9f66-4d7a4c8e7948, dalej jako „Objaśnienia”
 ² pkt. 44, str. 27 Objaśnień
 ³ pkt 89 Objaśnień, str. 61