Aktualności

Zarówno osoby fizyczne jak i osoby prawne lub spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące właścicielami lub posiadaczami samoistnymi lasów powinni zwrócić uwagę na kwestię raczej mało analizowanego w bieżącej praktyce podatku leśnego, uregulowanego w ustawie z dnia 30 października 2022 r. o podatku leśnym.

Choć wymiar fiskalny powyższego podatku jest niewielki, nie oznacza to, że należy marginalizować jego znaczenie. Czym jest podatek leśny, kogo obejmuje oraz w jakiej wysokości? O tym w dzisiejszym artykule.

I. przedmiot opodatkowania

Zasadniczo zgodnie z ww. ustawą przedmiotem opodatkowania opisywanym podatkiem są lasy rozumiane jako grunty leśne sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako lasy (grunty takie oznaczone są symbolem Ls).

Opodatkowanie nie obejmuje jednak lasów zajętych na wykonywanie innej działalności gospodarczej niż działalność leśna, przez którą należy rozumieć urządzanie, ochronę i zagospodarowanie lasu, utrzymywanie i powiększanie zasobów i upraw leśnych, gospodarowanie zwierzyną, pozyskiwanie - z wyjątkiem skupu - drewna, żywicy, choinek, karpiny, kory, igliwia, zwierzyny oraz płodów runa leśnego, a także sprzedaż tych produktów w stanie nieprzerobionym.

Mając na względzie powyższe należy zwrócić uwagę na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 lutego 2021 r., sygn. akt: III FSK 2194/21. Zgodnie ze wskazanym wyrokiem: „Podstawowym, choć nie jedynym kryterium decydującym o zaliczeniu gruntu do przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości, rolnym czy też leśnym jest jego klasyfikacja w ewidencji gruntów i budynków. Sklasyfikowanie gruntu w tym rejestrze ma podstawowe znaczenie w kontekście prawidłowego wymiaru podatku, co wynika z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (tj. Dz.U. z 2021 r. poz. 1990) zgodnie z którym podstawę wymiaru podatków i świadczeń, oznaczania nieruchomości w księgach wieczystych, statystyki publicznej, gospodarki nieruchomościami oraz ewidencji gospodarstw rolnych stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków. Kolejnym kryterium jest okoliczność, czy grunt został zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej. Grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako lasy ("Ls") powinny zostać opodatkowane podatkiem leśnym, chyba że grunty te, zostały zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej.”

II. podmiot podlegający opodatkowaniu

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o podatku leśnym - podatnikami podatku leśnego są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej, będące:

1) właścicielami lasów, z wyjątkiem sytuacji, gdy las znajduje się w posiadaniu samoistnym – wtedy obowiązek podatkowy w zakresie podatku leśnego ciąży na posiadaczu samoistnym (art. 2 ust. 3 ustawy o podatku leśnym)

2) posiadaczami samoistnymi lasów;

3) użytkownikami wieczystymi lasów;

4) posiadaczami lasów, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.

Jeżeli las jest współwłasnością lub znajduje się w posiadaniu dwóch lub więcej podmiotów, stanowi wówczas odrębny przedmiot opodatkowania podatkiem leśnym, a obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach lub posiadaczach – chyba, że  jeden lub kilku współwłaścicieli lub posiadaczy jest zwolnionych od podatku leśnego. W takiej sytuacji obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na współwłaścicielach lub posiadaczach, którzy nie są zwolnieni od tego podatku, w zakresie odpowiadającym ich łącznemu udziałowi w prawie własności lub posiadaniu.

III. Podstawa opodatkowania

Podstawę opodatkowania podatkiem leśnym stanowi powierzchnia lasu, wyrażona w hektarach, wynikająca z ewidencji gruntów i budynków.

Należy zaznaczyć, że na tle podatku leśnego zapisy z ewidencji gruntów i budynków mają charakter wiążący, nawet jeżeli powierzchnia lasu w rzeczywistości odbiega od tej zawartej w ewidencji. Warto w tym zakresie zwrócić uwagę na:

1. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 16 grudnia 2022 r., sygn. akt: I SA/Bk 409/22:

„Podstawowym kryterium decydującym o zaliczeniu gruntu jako przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości, rolnym, czy też leśnym, jest jego klasyfikacja w ewidencji gruntów i budynków. Sklasyfikowanie gruntu ma podstawowe znaczenie w kontekście prawidłowego wymiaru podatku. To na podstawie danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków organ podatkowy wymierza odpowiedni podatek i tymi danymi jest związany, bowiem mają one walor dokumentu urzędowego i organ podatkowy nie może ich pominąć przy wymiarze podatków rolnego, leśnego i od nieruchomości. O opodatkowaniu gruntu oraz lasu podatkiem rolnym i leśnym decyduje klasyfikacja gruntu w ewidencji gruntów i budynków, a nie to, co na znajduje się na tym gruncie w rzeczywistości. Organ podatkowy nie może czynić samodzielnych ustaleń w zakresie klasyfikacji gruntów zawartych w ewidencji gruntów i budynków. Organ podatkowy, ustalając wymiar podatku, jest zobowiązany uwzględniać dane wynikające z tej ewidencji, dopóki dane te nie zostaną zmienione w stosownym trybie. Podatnik kwestionujący prawidłowość danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków powinien wszcząć procedurę ich zmiany.”

2. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 16 grudnia 2022 r., sygn. akt: I SA/Bk 410/22:

„To dane z ewidencji gruntów są wiążące dla organu, a nie twierdzenia podatnika, nawet jeżeli wynikają one z pomiarów geodety "opłaconego" przez podatnika. W postępowaniu podatkowym organ nie może czynić samodzielnych ustaleń w tym względzie. Dopóki nie zmienią się zapisy w ewidencji powierzchnia gruntu jest przyjmowana do opodatkowania zgodnie z ewidencją.”

IV. stawki podatkowe w podatku leśnym

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o podatku leśnym - Podatek leśny od 1 ha, za rok podatkowy wynosi równowartość pieniężną 0,220 m³ drewna, obliczaną według średniej ceny sprzedaży drewna uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy. Do powyższej ceny nie wlicza się kwoty podatku od towarów i usług.

Średnią cenę sprzedaży drewna o której mowa powyżej ustala się na podstawie komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” w terminie 20 dni po upływie trzeciego kwartału.

Należy zaznaczyć, że Rada gminy w drodze uchwały może obniżyć kwotę stanowiącą średnią cenę sprzedaży drewna, przyjmowaną jako podstawa obliczania podatku leśnego na obszarze gminy.

V. Zwolnienia podatkowe

Warto zaznaczyć, że istnieje możliwość uniknięcia podatku w przypadku wystąpienia przesłanek uzasadniających zwolnienie od podatku leśnego z art. 7 ww. ustawy.

Warto tu wymienić, że zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku leśnym: Zwalnia się od podatku leśnego:

1) lasy z drzewostanem w wieku do 40 lat;

2) lasy wpisane indywidualnie do rejestru zabytków;

3) użytki ekologiczne.

VI. sposób płatności podatku

Obowiązek podatkowy w zakresie podatku leśnego powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku (art. 5 ust. 1 ustawy o podatku leśnym). Za okoliczności takie można uznać m.in. nabycie w drodze umowy sprzedaży lub darowizny gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako lasy.

Tryb i warunki płatności podatku leśnego uzależnione są rodzaju podatnika. I tak w przypadku:

1. osoby fizycznej:

- zobowiązanie podatkowe w opisywanym podatku powstaje z chwilą doręczenia decyzji ustalającej

- wysokość podatku ustalana właściwy w sprawach podatku leśnego wójt, burmistrz lub prezydent miasta

- podatek leśny płatny jest w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego w terminach od: 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego

2. podmiotów innych niż osoby fizyczne:

- zobowiązanie podatkowe powstaje z mocy prawa

- zobowiązane są one składać w terminie do 15 stycznia, organowi podatkowemu, właściwemu ze względu na miejsce położenia lasów, deklarację na podatek leśny na dany rok podatkowy

- wpłacać w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego obliczony w deklaracji podatek leśny na rachunek budżetu właściwej gminy, za poszczególne miesiące, do dnia 15 każdego miesiąca

Warto zaznaczyć, że w przypadku gdy kwota podatku nie przekracza 100 zł, podatek jest płatny jednorazowo w terminie płatności pierwszej raty (art. 6 ust. 7a ustawy o podatku leśnym)

W sytuacji gdy las stanowi współwłasność lub znajduje się w posiadaniu osób fizycznych i osób prawnych lub jednostek organizacyjnych, w tym spółek nieposiadających osobowości prawnej – osoby fizyczne zobowiązane są do składania deklaracji na podatek leśny oraz opłacania podatku na zasadach obowiązujących osoby prawne.

 

Autor:

Tomasz Manterys- radca prawny w Kancelarii Radców Prawnych Primo Lege